Een valkuil die de waarneming van feiten soms vertekend is de ’confirmation bias’. Confirmation bias is de neiging die we van nature hebben om onze verwachtingen op een dusdanige manier te toetsen dat ze worden bevestigd. Hebben we een hypothese (veronderstelling) over iets, dan zijn we vooral geneigd om te kijken naar feiten die onze mening bevestigen.
Wetenschappers daarentegen gaan, of behoren, juist op zoek te gaan naar het ontkrachten van hypotheses, en geven daarbij de ander het voordeel van de twijfel. Leken gaan echter juist op zoek naar de bevestiging van hun verwachtingen. Als we de invloed van de confirmation bias op onze beslissingen willen verminderen, dienen we te leren van de wetenschappers filosofie.
Voorbeeld – Laten we als voorbeeld een contraire strategie nemen waarbij we een AEX tracker kopen als de call/put ratio laag staat, en dat we de AEX tracker verkopen als de call/put ratio hoog staat*. We kunnen hier nog specifieke waarden aan verbinden, zoals wat we verstaan onder een hoog/laag rendement, wat een hoge of lage call/put ratio is, en over welke horizon we dit bepalen, maar om het eenvoudig te houden luid de hypothese als volgt: Een lage call/put ratio leid tot een hoog rendement op de AEX. Dit is onze aanname, en we willen onderzoeken of dit een terecht is of niet. Om dat te doen kunnen we de hypothese opdelen in 4 stukken, deze kunnen we schematisch weergeven:
Naast deze twee mogelijke gebeurtenissen zijn er nog twee andere gebeurtenissen die plaats kunnen vinden:
Zoals gezegd, verschillen ‘leken’ en wetenschappers in de manier waarop ze hun aannames testen. Wetenschappers zullen alle 4 de mogelijkheden bekijken, terwijl ‘leken’ vooral neigen naar het onthouden van situaties waarin hun aanname óf helemaal uit kwam (positive hit) óf juist helemaal niet uit kwam (negative hit). Hiermee vallen ze in de valkuil van de ‘confirmation bias’, omdat ze niet de situaties meenemen waar de gebeurtenissen tegenstrijdig zijn met hun aanname. Soms worden deze tegenstrijdige situaties wel bekeken, maar dan afgedaan als ‘toevalligheden’, en daarom niet belangrijk. U zou wat dat betreft dus het beste, als u een strategie ontwerpt, simpelweg kunnen bijhouden hoe vaak elk van de 4 mogelijkheden voorkomt. Wilt u voorkomen dat u valt in de valkuil ‘confirmation bias’, dan zult u moeten kijken naar de data die in strijd is met uw aanname.
* Dit is enkel een voorbeeld strategie welke gekozen is omdat deze duidelijk herkenbare elementen heeft (tracker, call/put-ratio) en daarnaast ook niet te onoverzichtelijk is.
Terug naar overzicht